Tìm hiểu về bệnh tim sa van hai lá

Sa van hai lá thường là một bệnh lý mãn tính suốt đời. Nhưng nhiều người bị tình trạng này không biểu hiện triệu chứng. Khi tình cờ được chẩn đoán, họ thường ngạc nhiên khi biết rằng họ bị bệnh tim. Đa số các trường hợp, sa van 2 lá không gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh và không cần phải điều trị. Tuy nhiên, một số người bị sa van hai lá cần phải điều trị. Hãy cùng ThS.BS Vũ Thành Đô tìm hiểu ngay nhé!

1. Tổng quan về bệnh sa van hai lá

Sa van hai lá là một bệnh tim mạch phổ biến. Tình trạng này hay còn có tên tiếng anh là MVP – Mitral Valve Prolaspe. Biểu hiện do một hoặc cả 2 lá van gặp tổn thương và bị phồng lên, sa vào nhĩ trái khi tâm thất trái co lại. Do đó, khi tim co bóp để tống máu đi sẽ có một lượng máu nhỏ rò rỉ ngược lại buồng nhĩ trái dẫn đến tình trạng hở van hai lá

2. Các triệu chứng của bệnh tim sa van hai lá

 Các triệu chứng sa van hai lá có thể rất khác nhau ở mỗi người. Chúng có xu hướng tiến triển dần dần. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Nhịp tim đập nhanh hoặc không đều (loạn nhịp tim)
• Chóng mặt hoặc choáng váng
• Khó thở hoặc thở gấp, thường xuyên khi hoạt động thể chất hoặc khi nằm thẳng
• Mệt mỏi

3. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Nếu nghĩ rằng bạn có bất kỳ triệu chứng nào ở trên, hãy hẹn gặp bác sĩ. Nhiều bệnh lý khác gây ra các triệu chứng tương tự như sa van hai lá. Vì vậy chỉ có thăm khám, bác sĩ mới có thể xác định được nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn.Bên cạnh đó, nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh sa van hai lá, hãy đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn xấu đi.

Trong trường hợp khác, bạn đang bị đau ngực và không chắc đó có phải là một cơn đau tim hay không, hãy gọi cấp cứu ngay.

4. Nguyên nhân sa van hai lá

Khi tim hoạt động bình thường, khi tâm thất trái co bóp van hai lá sẽ đóng hoàn toàn để ngăn chặn sự chảy ngược trở lại của máu vào buồng tâm nhĩ trái. Thế nhưng, ở những người bị sa van hai lá, mô lá của van 2 lá phồng vào tâm nhĩ trái như một chiếc dù mỗi khi tim co bóp.

Lá van phồng khiến cho các van không thể đóng chặt lại được. Khi đó máu sẽ chảy ngược qua van, hiện tượng này gọi là hở van 2 lá. Nếu chỉ có một lượng nhỏ máu chảy ngược trở lại tâm nhĩ thì sẽ không gây ra vấn đề gì nghiêm trọng. Hở van hai lá nặng hơn có thể gây ra các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi hoặc choáng váng.

Một tên gọi khác của sa van hai lá là hội chứng âm thổi Click. Khi bác sĩ nghe tiếng tim của bạn bằng ống nghe, họ có thể nghe thấy âm thanh rít do máu chảy ngược vào tâm nhĩ.

Các tên khác để mô tả sa van hai lá bao gồm:

• Hội chứng Barlow
• Bệnh van hai lá myxomatous
• Hội chứng van mềm
• Hội chứng hở van hai lá

5. Các yếu tố nguy cơ của bệnh sa van hai lá

Bất cứ lứa tuổi nào cũng có thể mắc bệnh sa van hai lá. Tuy vậy, các triệu chứng nghiêm trọng của sa van hai lá thường xảy ra ở nam giới trên 50 tuổi.

Sa van hai lá có thể xảy ra trong gia đình, liên quan đến một số tình trạng khác, như:

• Hội chứng Marfan
• Hội chứng Ehlers-Danlos
• Dị thường Ebstein
• Loạn dưỡng cơ
• Bệnh Graves
• Vẹo cột sống

6. Sa van hai lá có thể gây các biến chứng gì?

Những người bị sa van hai lá có nguy cơ gặp vấn đề về nhịp tim

Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

• Hở van hai lá. Biến chứng thường gặp nhất là tình trạng van rò rỉ máu trở lại tâm nhĩ trái. Nam giới hoặc bị huyết áp cao sẽ làm tăng nguy cơ hở van hai lá.

       >> Tìm hiểu thêm Hẹp van 2 lá: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

• Nếu tình trạng hở nghiêm trọng, bạn có thể cần phẫu thuật để sửa hoặc thay van để ngăn ngừa suy tim.
• Các vấn đề về nhịp tim (loạn nhịp tim). Những người bị hở van hai lá nặng hoặc van hai lá bị biến dạng có nguy cơ cao nhất gặp vấn đề về nhịp tim. Điều này có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu qua tim.
• Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng. Van hai lá bất thường làm tăng khả năng bị viêm nội tâm mạc do vi khuẩn, điều này có thể làm tổn thương thêm van hai lá.

7. Chẩn đoán sa van hai lá như thế nào?

Các bác sĩ có thể chẩn đoán sa van hai lá ở mọi lứa tuổi, khi nghe tim bằng ống nghe trong lúc khám sức khỏe.

Nếu bạn bị sa van hai lá, bác sĩ có thể nghe thấy tiếng click, đây là tình trạng phổ biến. Bác sĩ của bạn cũng có thể phát hiện ra tiếng thổi ở tim, nguyên nhân là do máu bị rò rỉ trở lại tâm nhĩ trái.

Xét nghiệm cận lâm sàng

Các xét nghiệm khác có thể được sử dụng để đánh giá tim của bạn có thể bao gồm:

Siêu âm tim.

 Siêu âm tim là một đánh giá siêu âm không xâm lấn của tim. Nó thường được thực hiện để xác định chẩn đoán và xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn.

Thử nghiệm này sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh trái tim của bạn. Nó giúp bác sĩ nhìn thấy dòng chảy của máu qua van hai lá của bạn và đo lượng máu rỉ ra (trào ngược).

Bác sĩ có thể đề nghị siêu âm tim qua thực quản. Trong xét nghiệm này, bác sĩ sẽ chèn một ống mềm có gắn một thiết bị nhỏ (đầu dò) vào cổ họng và xuống thực quản – ống nối phía sau miệng với dạ dày. Từ đó, đầu dò có thể được định vị để thu được hình ảnh chi tiết hơn về tim và van hai lá của bạn.

Chụp X-quang ngực.

Cho thấy hình ảnh của tim, phổi và mạch máu của bạn và có thể giúp bác sĩ chẩn đoán. Nó có thể giúp cho biết tim của bạn có bị phì đại hay không.

Điện tâm đồ (ECG).

Trong thử nghiệm không xâm lấn này, một kỹ thuật viên sẽ đặt các đầu dò lên ngực của bạn để ghi lại các xung điện làm tim đập. Điện tâm đồ ghi lại những tín hiệu điện này giúp bác sĩ phát hiện những bất thường trong nhịp tim của bạn.

Bài kiểm tra gắng sức.

Bác sĩ có thể yêu cầu một bài kiểm tra gắng sức để xem liệu hở van hai lá có hạn chế khả năng tập thể dục của bạn hay không. Trong một bài kiểm tra này, bạn tập thể dục hoặc dùng một số loại thuốc để tăng nhịp tim và làm cho tim của bạn làm việc nhiều hơn.

Bạn cũng có thể thực hiện một bài kiểm tra gắng sức nếu bác sĩ đang cố gắng xác định xem bạn có mắc một bệnh lý khác như bệnh mạch vành hay không.

Chụp mạch vành.

 Cân lâm sàng này sử dụng hình ảnh tia X để xem các mạch máu của tim. Nó thường không được sử dụng để chẩn đoán sa van hai lá. Nhưng nó có thể tiết lộ tình trạng bệnh nghi ngờ khác.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị chụp mạch vành để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bạn.

9. Điều trị bệnh tim sa van hai lá

Hầu hết những người bị sa van hai lá không có triệu chứng thì không cần điều trị. Bác sĩ có thể đề nghị bạn quay lại tái khám thường xuyên để theo dõi tình trạng, tùy thuộc vào mức độ bệnh của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn có các triệu chứng. Đồng thời, nếu lượng máu đáng kể bị rò rỉ qua van hai lá, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Thuốc men

Thuốc có thể điều trị các bất thường về nhịp tim liên quan đến sa van hai lá hoặc các biến chứng khác. Một số loại thuốc bạn có thể được kê đơn bao gồm:

• Thuốc chẹn beta. Những loại thuốc này giúp ngăn ngừa nhịp tim không đều bằng cách làm cho tim của bạn đập chậm hơn và ít lực hơn, làm giảm huyết áp của bạn. Thuốc chẹn beta cũng giúp các mạch máu thư giãn và mở ra để cải thiện lưu lượng máu.
• Thuốc lợi tiểu (Furosemid). Bác sĩ có thể kê đơn thuốc lợi tiểu để rút dịch ứ ra khỏi phổi. 
• Thuốc ổn định nhịp tim. Nếu bạn bị rối loạn nhịp tim, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị. Chẳng hạn như propafenone (Rythmol SR), sotalol (Betapace, Sorine, Sotylize), flecainide và amiodarone (Pacerone). Thuốc giúp kiểm soát nhịp tim của bạn bằng cách bình thường hóa các tín hiệu điện trong mô tim.
• Aspirin. Nếu bạn bị sa van hai lá và có tiền sử đột quỵ, bác sĩ có thể kê đơn aspirin để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Thuốc chống đông. Nếu bạn bị rung nhĩ, tiền sử suy tim hoặc tiền sử đột quỵ, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc chống đông. Bao gồm warfarin (Coumadin, Jantoven), heparin, dabigatran (Pradaxa), rivaroxaban (Xarelto), apixaban (Eliquis) và edoxaban (Savaysa).

Tuy nhiên, thuốc chống đông có thể có tác dụng phụ nguy hiểm, phải được dùng đúng theo chỉ định.

Phẫu thuật

Bác sĩ có thể đề nghị điều trị phẫu thuật nếu bạn bị hở van hai lá nghiêm trọng. Do tình trạng nặng này cuối cùng có thể gây suy tim, khiến tim bạn không thể bơm máu hiệu quả. Nếu tình trạng nôn trớ diễn ra quá lâu, tim của bạn có thể quá yếu để phẫu thuật.

Phẫu thuật liên quan đến việc sửa chữa hoặc thay thế van hai lá. Việc sửa chữa và thay thế van có thể được thực hiện bằng phẫu thuật tim hở hoặc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Phương pháp này bao gồm các vết mổ nhỏ hơn và hạn chế mất máu và thời gian phục hồi nhanh hơn.

Đối với hầu hết mọi người, sửa van hai lá là phương pháp điều trị phẫu thuật ưu tiên. Trong khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ sửa đổi van để ngăn dòng máu chảy ngược lại bằng cách nối lại mô van bị bong hoặc loại bỏ mô thừa. Có thể gia cố vòng quanh van tim để ngăn máu chảy ngược trở lại.

Nếu không thể sửa van hai lá, bác sĩ có thể thay thế nó bằng một van nhân tạo nhân tạo hoặc được làm từ mô người, bò, lợn. Van cơ học có thể tồn tại suốt đời nhưng bạn sẽ cần dùng thuốc chống đông để ngăn hình thành cục máu đông trên van. Nếu cục máu đông bị vỡ ra, nó có thể gây ra đột quỵ.

Lời kết

Hầu hết những người bị tim sa van hai lá đều có cuộc sống bình thường, không có triệu chứng. Tuy nhiên nếu nghi ngờ mình có triệu chứng trên hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn thêm. Thông tin bài viết chỉ có tính tham khảo. Tìm kiếm các nhân viên y tế để được thăm khám và hướng dẫn cụ thể.